เมื่อ 10 พ.ค. 2560 อ่าน 3719 ครั้ง

          เจ้าของที่ดินหลายท่านประสบปัญหาว่าที่ดินของตัวเองนั้น เป็น “ที่ดินตาบอด” วันนี้เราจะมาไขข้อข้องใจกันว่า ที่ว่า “ที่ดินตาบอด” มันคืออะไร และจะมีกฏหมายหรือวิธีแก้ไขที่ดินประเภทนี้ได้อย่างไร

         ที่ดินตาบอด คือ ที่ดินที่มีที่ดินแปลงอื่นอยู่ล้อมรอบหมดทุกด้าน ทำให้ไม่มีทางออกสู่ทางสาธารณะ ไม่มีทางออกสู่ถนน หรือมีทางออกสู่ทางสาธารณะ แต่ออกได้ไม่สะดวก เช่นจะต้องข้ามบึง ข้ามทะเล หรือ ผ่านพื้นที่ลาดชันซึ่งมีระดับที่ดินแตกต่างกับทางสาธารณะอย่างมาก เมื่อเกิดกรณีเช่นนี้ กฏหมายจึงหาทางออกให้เจ้าของที่ดิน โดยให้สิทธิแก่เจ้าของที่ดินตาบอดมีสิทธิผ่านที่ดินแปลงอื่นที่อยู่ล้อมรอบไปสู่ทางสาธารณะ ซึ่งทางออกที่ว่านี้ตามกฏหมาย เรียกว่า “ทางจำเป็น” เรื่องทางจำเป็นนี้ อยู่ในประมวลกฏหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1349 ซึ่งบัญญัติไว้ว่า

“ที่ดินแปลงใดมีที่ดินแปลงอื่นปิดล้อมอยู่จนไม่มีทางออกถึงทางสาธารณธได้ ท่านว่าเจ้าของที่ดินแปลงนั้นจะผ่านที่ดินซึ่งล้อมอยู่ไปสู่ทางสาธารณะได้…”

ทางจำเป็นเกิดขึ้นได้  2 กรณี คือ

         (1) เจ้าของที่ดินแปลงด้านนอกที่ติดถนนสาธารณะ ได้ยินยอมโดยมีข้อตกลง ให้ที่ดินที่อยู่ทางด้านใน สามารถผ่านเข้าไปหาที่ดินแปลงด้านในได้ โดยมีการไปทำสัญญาข้อตกลงนี้ ถูกต้องที่สำนักงานที่ดิน เพื่อให้เจ้าหน้าที่บันทึกไว้

         (2) มีการแบ่งแยกที่ดินแปลงใหญ่ออกเป็นที่ดินแปลงย่อยหลายแปลง ซึ่งทำให้ที่ดินแปลงด้านใน ไม่ติดทางสาธารณะ กรณีนี้ ถ้าหากเจ้าของที่ดินแปลงด้านนอก ยินยอมทำข้อตกลงเรื่องทางจำเป็นให้ผ่านทางได้ ก็ไม่มีปัญหา
แต่ถ้าหากว่า เจ้าของแปลงที่ดินด้านนอก ไม่ยินยอมทำเรื่องทางจำเป็นให้ กฎหมายได้ให้สิทธิเจ้าของที่ดินแปลงด้านใน ฟ้องร้องต่อศาลเพื่อเปิดทางจำเป็นได้ และเรื่องทางจำเป็น เมื่อได้มีข้อตกลงกันถูกต้องแล้ว จะตกติดไปกับที่ดินแปลงนั้นตลอดไป แม้เจ้าของที่ดินด้านในจะเสียชีวิตแล้วก็ตาม เว้นแต่จะมีการมาทำข้อตกลงยกเลิกทางจำเป็นกันใหม่อีกครั้ง โดยความยินยอมพร้อมใจของทุกฝ่าย